Więzadła poboczne w kolanie – słów kilka
Aparat więzadłowy w kolanie jest bardzo złożoną strukturą, która stabilizuje cały staw kolanowy, włączając w to rzepkę. Więzadła w kolanie odpowiadają za zabezpieczenie prawidłowego ustawienia. Włączamy w tę sieć:
- więzadła krzyżowe przednie i tylne
- więzadła poboczne piszczelowe i strzałkowe
- więzadło poprzeczne kolana
- więzadła łąkotkowo – udowe przednie i tylne
- więzadło rzepki
Najwięcej statystycznie urazów kolana dotyczy więzadeł krzyżowych oraz pobocznych. Są najbardziej narażone na naderwanie / zerwanie ze względu na ich duży udział w stabilizacji kolana. Więzadła krzyżowe zostały już omówione w poprzednich artykułach, dlatego dzisiaj o więzadłach pobocznych.
Jak zbudowane są więzadła poboczne?
Nazwa dwóch więzadeł pobocznych – strzałkowe i piszczelowe – powiązane jest bezpośrednio z kością, do której się przytwierdzają. Taśmy więzadłowe biegną po obu bokach stawu kolanowego. Biegną bardzo blisko torebki stawowej, natomiast nie są z nią połączone. Rozpoczynają się natomiast na nadkłykciach kości udowej bocznym oraz przyśrodkowym.
W czym pomagają nam więzadła poboczne?
Więzadła poboczne przede wszystkim stabilizują staw kolanowy. Oznacza to, że ograniczają nadmierny ruch kolan na bok. A dokładniej rzecz ujmując zapobiegają szpotawieniu i koślawieniu.
Przybliżając funkcję oznacza to, że gdyby tych dwóch więzadeł w kolanie zabrakło to bardzo szybko doszłoby do wywrócenia się na bok.
Co zwiększa szanse na uszkodzenie więzadeł pobocznych?
Najczęściej notowanymi przypadkami uszkodzenia więzadeł pobocznych w kolanie dotyczą:
- uprawiania niektórych sportów – piłka nożna, koszykówka, tenis, gimnastyka, judo
- jazdy na: nartach, łyżwach, rolkach
- wady postawy – nadmierna szpotawość / koślawość
- otyłość
- nieprawidłowe obuwie
- osłabienie organizmu
Jak doprowadzamy do uszkodzenia więzadeł pobocznych?
Struktura więzadła może zostać uszkodzona podczas nadmiernych ruchów, które mogą powodować szpotawienie lub koślawienie kolana. W zależności, o którym więzadle pobocznym jest mowa. Jednak o wiele częściej dochodzi do zerwania lub naderwania więzadła pobocznego piszczelowego, niż strzałkowego. Badania mówią o nawet kilkukrotnej przewadze.
Nadmierne ruchy kolana boczne mogą być spowodowane zarówno przez silne uderzenie, jak i złe postawienie nogi przy osłabionym mechanizmie stabilizującym. Zdarzają się takie przypadki szczególnie często, kiedy kolano jest osłabione przez powstałą wadę postawy. Mowa tutaj o nadmiernym szpotawieniu i koślawieniu stawu kolanowego, do którego może dochodzić np. przez noszenie nieprawidłowego obuwia.
W jaki sposób leczymy więzadła poboczne?
Leczenie zachowawcze jest bardzo dobra metodą dla więzadeł pobocznych. Warunkiem jest odpowiednie i szybki rozpoznanie. Jeżeli stopień uszkodzenia jest mały lub średni to bardzo mało prawdopodobne, że doszło również do urazu więzadła krzyżowego. W takim wypadku, jak najbardziej prowadzi się leczenie nieinwazyjne. W takim leczeniu stosuje się przede wszystkim kule łokciowe oraz odpowiedni stabilizator – ortezę – stawu kolanowego.
Do leczenia operacyjnego w przypadku ww. więzadeł dochodzi bardzo rzadko. Spowodowane jest to powikłaniami, jakie niesie operacja. Głównie chodzi tu o ograniczenie ruchomości po zabiegu. Do interwencji chirurgicznej dochodzi jedynie w przypadku jednoczesnego uszkodzenia więzadła krzyżowego.
Dlaczego fizjoterapia jest ważna?
Przede wszystkim dlatego, że więzadła zarówno w leczeniu zachowawczym, jak i rehabilitacja po operacji musi doprowadzić pacjenta do pełnej sprawności. Niestety, ale bez ćwiczeń i dobrego planu terapii do tego nie dojdzie.
Fizjoterapeuta w przypadku więzadeł pobocznych będzie chciał działać z pacjentem, jak najszybciej. Przede wszystkim dążyć będą do określenia celu terapii – uzyskania prawidłowego zakresu ruchomości kolana, stabilności oraz siły mięśniowej.
To wszystko jest osiągalne, dzięki współpracy pacjenta podczas ćwiczeń wykonywanych również w domu. Ćwiczenia będą obejmować głównie wzmocnienie mięśnia czworogłowego uda, mięśni pośladkowych, kulszowo – goleniowych oraz brzuchatego łydki.