Pacjenci często nazywają terapię manualną chiropraktyką, czy kręgarstwem, ale nie są to jej synonimy. Terapia manualna jest postępowaniem zarówno diagnostycznym, jak i terapeutycznym. Jej działanie oparte jest o różne, wykorzystywane w pracy z pacjentem, specjalistyczne techniki terapii manualnej w obrębie kręgosłupa, ale także stawów obwodowych. Wszystkie z nich stosowane są w celu namierzenia, a następnie przywrócenia równowagi w miejscu powstałych zaburzeń. Do tej pory powstało wiele różnych koncepcji terapii manualnej. Mimo wszystko ogólnie rzecz biorąc, terapia manualna polega na odpowiednio wdrożonych postępowaniach leczniczych, na które składają się mobilizacja stawów i tkanek miękkich, manipulacje stawów. Co ważne, zabieg terapii manualnej jest bezinwazyjny. Terapia manualna ma naprawdę wiele do zaoferowania, dlatego zyskuje coraz większe uznanie zarówno wśród lekarzy, jak i fizjoterapeutów. Zastanawiasz się, na czym polega terapia manualna i kiedy wskazane jest leczenie manualne? To koniecznie czytaj dalej!

Poznanie zasad, na których polega terapia manualna, a także odbyte szkolenia terapii manualnej, warunkują późniejszy świadomy i odpowiedni wybór najlepszych metod terapii dla pacjenta. W terapii manualnej wykorzystuje się najczęściej następujące postępowania:

• terapii manualnej tkanek miękkich
• mobilizacje stawów oraz neuromobilizacje struktur nerwowych
• manipulacje stawów

Zastosowanie tej metody leczenia ma swoje miejsce w wielu dysfunkcjach. Co ciekawe, propozycje terapii mogą dotyczyć zarówno pacjenta, którego objawy mają charakter przewlekły, podostry, jak i ostry. Z tego powodu, dzięki terapii manualnej możliwe jest leczenie, kiedy np. farmakoterapia nie wchodzi w grę, a zabiegi fizykalne są niewskazane. Wiemy już, że techniki manualne są bardzo skuteczne, ale w jakich konkretnych dolegliwościach? Wśród wskazań do stosowania terapii znajdują się:

• bóle mięśni,
• rwa kulszowa i barkowa,
• różnego rodzaju dolegliwości bólowe pacjenta (np. dolegliwości bólowe kręgosłupa),
• leczenie zaburzeń narządu ruchu (np. zaburzenia napięcia mięśni),
• migrenowe bóle, a także zawroty głowy,
• szum w uszach,
• stan po urazach samochodowych (np. w uszkodzeniu w obrębie odcinka szyjnego kręgosłupa – whiplash)
• ograniczenia zakresu ruchu (stosowana w celu poprawy ruchomości stawów),
• dysfunkcje w obrębie układu nerwowego (np. zaburzenie ślizgu nerwów)
• a także wiele innych dysfunkcji w obrębie układu ruchu.

Kiedy wiemy już, że przy wielu dolegliwościach terapia manualna może przynieść nam ulgę, warto byłoby się dowiedzieć, jakie są jej plusy. Korzyści terapii manualnej jest naprawdę wiele. Rezultaty, jakie daje nam leczenie manualne, będą oczywiście różniły się w zależności od tego, jakie techniki terapii manualnej zostały zastosowane, a także jaki był powód wykorzystania terapii manualnej. Tego typu postępowanie terapeutyczne świetnie sprawdzi się np. w leczeniu stawów, terapii obwodowego układu nerwowego, a nawet ogólnej poprawie stanu pacjenta. Poprzez indywidualną terapię manualną możemy uzyskać takie efekty jak:

• zmniejszenie dolegliwości bólowych,
• zmniejszenie napięcia tkanek miękkich,
• zwiększenie zakresu ruchu i ruchomości stawów,
• czy minimalizacja aktywności procesów zapalnych.

Efekty terapii manualnej zwykle pojawiają się szybko. Zdarza się, że już po pierwszej wizycie są one widoczne, jednak należ pamiętać, aby efekty terapii manualnej utrzymywały się długo, trzeba również wdrożyć ćwiczenia terapeutyczne.

Podczas terapii manualnej terapeuta powinien zawsze mieć na uwadze fakt, że pomimo tego, że techniki manualne stosowane w obrębie narządu ruchu są na ogół bezpieczne, posiadają także swoje przeciwwskazania. Choć istnieje wiele różnych metod, przeciwwskazania do stosowania terapii różnego rodzaju są podobne. Do głównych przeciwwskazań ogólnych terapii manualnej zaliczamy:

• brak diagnostyki przed przystąpieniem do terapii,
• zaawansowana postać osteoporozy,
• gorączka,
• a także infekcje skórne.

Na to pytanie nie ma niestety jednoznacznej odpowiedzi. W nowoczesnej terapii manualnej wykorzystuje się nauki wielu szkół.

• Terapia manualna Kaltenborn – Evjenth — norweska szkoła medycyny manualnej, która charakteryzuje się zasadą wklęsło – wypukłą.
• Metoda McKenziego — historia terapii manualnej McKenziego mówi, że poświęcił on aż 30 lat swojego życia na diagnostykę i leczenie kręgosłupa. Jego technika opiera się o wykonywanie przesunięć tylno-przednich, a także bocznych i skupia się na wywołaniu zjawiska centralizacji bólu. Przynosi ona efekty w leczeniu przyczyn bólu kręgosłupa takich jak zespoły i przepukliny dyskowe.
• Szkoła medycyny manualnej Mulligana — rozwój terapii manualnej Mulligana opiera się zarówno o zabiegi Kaltenborna, jak i McKenziego. Spośród powyższych technik wyróżnia go wykonywanie mobilizacji wraz z ruchem. W trakcie terapii ręce terapeuty stabilizują część stawu, podczas gdy drugą aktywnie porusza pacjent.

Co ciekawe, spośród różnych metod terapii, najstarsze zabiegi manualne, które po dziś dzień stosowane są przez terapeutów w praktycznie niezmienionej formie stworzone zostały przez Cyriaxa. Opierają się one o manipulacje, a także techniki terapii tkanek miękkich. Dlatego do ich przeprowadzenia konieczna jest bardzo dobra znajomość anatomii ciała człowieka.