Czy będąc sportowcem miewanie kontuzji jest czymś normalnym? Otóż, kontuzje bez wątpienia są wkalkulowane w sport. Ich występowanie uwarunkowane jest najczęściej stopniem kontuzjogenności danej dyscypliny sportowej, a także ilością bezpośredniego kontaktu fizycznego między zawodnikami. Każdy kto uprawia sport, zwłaszcza regularnie, wie, że oprócz źródła zdrowia niesie on za sobą także duże ryzyko kontuzji. Tutaj z pomocą przychodzi profilaktyka, czyli wszelkie działania skupiające się na tym aby do niej nie dopuścić. A więc, czy minimalizowanie ryzyka kontuzji za pomocą działań profilaktycznych jest możliwe? Jak najbardziej! Zapobieganie kontuzjom przy aktywności fizycznej jest bardzo ważne, jednak nie zawsze udaje się ich uniknąć. Tak więc, co zrobić w sytuacji, w której mimo wszystko nabawimy się kontuzji? Koniecznie czytaj dalej!

Kontuzja sportowa to nic innego jak pokłosie urazu powstałego (najczęściej) w obrębie narządu ruchu. Uraz zaś definiujemy jako działanie energii zewnętrznej, wskutek której dojść może do wyżej wspomnianego uszkodzenia, jakim jest kontuzja. Często dwa te pojęcia używane są zamiennie, jako swoje synonimy. Pod słowem kontuzja sportowa kryje się naprawdę wiele dysfunkcji, takich jak:

• skręcenie – skręcenie to inaczej dysfunkcja tkanek miękkich, które stabilizują staw. Skręcenie możemy zaobserwować gdy podczas ruchu dochodzi do przekroczenia fizjologicznego zakresu ruchomości stawu.
• zwichnięcie stawu – (np. zwichnięcie stawu barkowego, czy zwichnięcie stawu skokowego) to nic innego jak niefizjologiczne przemieszczenie się (dyslokacja) kości względem siebie.
• stłuczenie – to obrażenie zamknięte, bez przerwania ciągłości skóry, powstałe w wyniku urazu mechanicznego.
• złamania – złamanie określane jest mianem przerwania ciągłości tkanki kostnej na skutek urazu.
• naciągnięcie, naderwanie i zerwanie – naciągnięcie to stan, w którym ciągłość włókien mięśniowych traci poniżej pięciu procent, natomiast każda wartość powyżej wskazuje nam już naderwanie. Całkowite przerwanie ciągłości mięśnia zaś nazywane jest zerwaniem.

Kontuzja może powstać wskutek:

• zbyt intensywnego lub źle przeprowadzonego treningu,
• przeciążeń organizmu,
• trudnych warunków atmosferycznych,
• bezpośredniego urazu,
• braku odpowiedniej rozgrzewki, przygotowującej organizm do wysiłku fizycznego
• wadliwego sprzętu sportowego,
• lub w sytuacji gdy pominięty został jakiś etap leczenia kontuzji i nastąpił za szybki powrót do aktywności fizycznej.

Uprawianie sportu, zwłaszcza w sposób regularny, jest zdecydowanie czymś korzystnym dla naszego organizmu i niesie dla niego wiele pozytywnych skutków. Jednak nieodpowiednie przygotowanie do treningu lub przeciążenie organizmu może prowadzić do powstawania urazów sportowych. Dlatego tak istotne jest poznanie czynności, które pomagają im zapobiec:

• odpowiednia rozgrzewka przed aktywnością fizyczną,
• stopniowanie obciążenia (zwłaszcza u osób, które są już po przebytej kontuzji),
• współpraca z fizjoterapeutą/lekarzem/wykwalifikowanym trenerem,
• rozciąganie po treningu,
• odpowiednia technika wykonywania ćwiczeń (jeżeli nie masz pewności czy wykonujesz dany ruch poprawie, zawsze pytaj osoby bardziej doświadczone. Świetnym pomysłem będzie również skorzystanie z usług fizjoterapeuty sportowego, zarówno przed rozpoczęciem treningu, jak i w trakcie jego trwania),
• odpowiednia regeneracja powysiłkowa i zbilansowana dieta.

Do oceny natężenia bólu możemy użyć wielu funkcjonujących w szeroko pojętej medycynie skal, jedną z nich jest, chociażby wyżej już wspomniana skala VAS. Oprócz niej istnieją również inne metody oceny bólu, a najczęściej wykorzystywane skale oceny nasilenia bólu to:

• skala słowna,
• skala obrazkowa,
• skala numeryczna,
• skala Laitinena i inne.

Opracowane skale oceny mają za zadanie pomóc w stawianiu diagnozy, planowaniu, a także ocenie skuteczności leczenia przeciwbólowego i terapii.

Zastanawiasz się pewnie – dlaczego kontuzja przytrafiła się mi? Myślisz może, że twoja kontuzja nie wymaga leczenia, a ból sam minie? Zastanawiasz się czy nie łatwiej będzie lekceważyć kontuzję, która Ci się przytrafiła z nadzieją na brak konsekwencji zdrowotnych? Boisz się, że unieruchomienie ciała w miejscu wystąpienia kontuzji jest jedynym rozwiązaniem na jej wyleczenie? Niekoniecznie.

Jakie mogą być konsekwencje braku leczenia, zwłaszcza kiedy jest to poważna kontuzja?

Kontuzja i ból to stany, których nigdy nie należy lekceważyć. Nabawianie się kontuzji i niepodjęcie działań leczniczych może doprowadzić do pogłębienia urazu, a w skrajnych przypadkach nawet do niepełnosprawności.

Wyróżnia się różne rodzaje kontuzji. Głównie klasyfikuje się je na podstawie obszaru, w którym wystąpiły, ale także ze względu na rodzaj uprawianego sportu (w dalszej części najczęstsze kontuzje sportowe), czas ich trwania, czy okoliczności powstania.

Kontuzja barku

Czym objawia się kontuzja barku? W zależności od jednostki chorobowej jaką bark zostanie objęty (zwichnięcie barku, niestabilność barku, czy uszkodzenie stożka rotatorów) objawy kontuzji mogą się od siebie różnić. Najczęściej jednak są to: ból, obrzęk, niestabilność, ograniczenie zakresu ruchomości, czy obniżona siła mięśniowa.

Kontuzja nadgarstka

Kontuzja ręki to jedna z najpopularniejszych kontuzji występujących u pacjentów. Często nawet niegroźny upadek na rękę może spowodować uraz, tj. złamanie czy zwichnięcie nadgarstka. Aby zapobiegać takim urazom należy zwrócić uwagę na odpowiedni trening tej grupy mięśniowej. Tak, nadgarstek też posiada mięśnie, które warto wzmacniać, ćwiczyć, rozciągać i rozgrzewać. Dzięki temu zawsze będzie gotowy do pełnych obciążeń, a ryzyko kontuzji w sporcie zmniejszy się znacząco.

Kontuzja pachwiny

Zastanawiasz się pewnie – czym właściwie jest kontuzja pachwiny? To uraz w okolicy krocza, który wiąże się często z dość silnym bólem. Urazy pachwiny wywołać mogą między innymi: nieodpowiednia rozgrzewka, złe przygotowanie do ćwiczeń, zbyt szybki i energiczny ruch nogą, zbyt duże obciążenie dolnych grup mięśniowych. Poza czynnikami zewnętrznymi, ból pachwiny może być związany również z innymi schorzeniami, np. problemy z kręgosłupem, przepuklina pachwinowa, problemy w obrębie dna miednicy lub konflikt panewkowo-udowy.

Kontuzja kolana

Czy kontuzje kolan są powszechne? Niestety tak. Problemy z kontuzją w obrębie kolana mogą dotyczyć uszkodzeń: więzadeł pobocznych piszczelowego i strzałkowego, łąkotek oraz najprawdopodobniej najczęściej – więzadeł krzyżowych. Pierwszy etap leczenia kontuzji kolana zwykle opiera się unieruchomienie na okres kilku tygodni. Po tym okresie wdrażana jest rehabilitacja kontuzji polegająca na stopniowym uruchamianiu oraz wzmacnianiu stabilizatorów tego stawu. Poważna kontuzja może wymagać kilkumiesięcznego unieruchomienia i rekonstrukcji uszkodzeń.

Kontuzja stawu skokowego

Kontuzja stawu skokowego dotyczy najczęściej sportowców takich dyscyplin jak lekkoatletyka, piłka siatkowa, koszykówka czy piłka nożna. Na uraz stawu skokowego sportowiec narażony jest właściwie ciągle, nie tylko na treningu. Wystarczy, że na rozgrzewce lub w drodze na trening źle postawi nogę i tym samym jego kolano będzie w złej pozycji względem podłoża. Staw ten jest bardzo skomplikowany, co również wpływa na większą kontuzjogenność. Jako najczęstsze kontuzje sportowe stawu skokowego wyróżnić możemy: skręcenie, zwichnięcie oraz złamanie.

Kontuzje stare

Czy stare kontuzje mają szanse na wyleczenie? Nie każda kontuzja zregeneruje się sama. Gdy masz problem tego typu, zawsze warto udać się z nim do specjalisty, który przede wszystkim go odpowiednio zdiagnozuje i wdroży adekwatny plan działania. W przypadku nieleczonej kontuzji, na pierwszy rzut oka może wydawać się, że gdy ból ustał, kontuzja zniknęła. Niestety często zdarza się, że kontuzja powraca i to ze zdwojoną siłą. Dlatego diagnostyka w przypadku kontuzji jest kluczowa.

Wiemy, że aktywność fizyczna bez wątpienia może sprzyjać powstawaniu kontuzji. Zwłaszcza ta wykonywana w niewłaściwy sposób lub kiedy organizm jest wycieńczony. Pomimo tego, są aktywności, których wykonywanie jest szczególnie narażające – czyli jakie są sporty sprzyjają powstawaniu kontuzji?

Kontuzja u biegacza

Kontuzje u biegaczy dotyczą głównie nóg. Najbardziej narażony jest staw skokowy oraz mięśnie dwugłowe uda. To tych 2 struktur dotyczą najczęstsze kontuzje sportowe. Najczęściej spotykamy:

• zerwania mięśni kończyn dolnych
• naderwania mięśni kończyn dolnych
• zwichnięcia, skręcenia lub złamania w obrębie stawu skokowego,
• urazy stopy,
• urazy kolana i więzadeł w obrębie stawu kolanowego

Kontuzja na nartach

Unikanie kontuzji na nartach – o czym należy pamiętać? Czy kontuzje narciarzy są często spotykane? Zdecydowanie tak! Najczęstsze kontuzje na nartach związane są z brakiem rozgrzewki i dotyczą stawów kolanowych. Osoby uprawiające narciarstwo rekreacyjnie bardzo często pomijają etap rozgrzewki i tym samym narażają swoje ciało na kontuzję. Inne częste rodzaje kontuzji na nartach to złamania oraz poważne urazy kolana, bioder lub obręczy barkowej. Te ostatnie wiążą się niestety z upadkiem podczas bardzo szybkiego zjazdu lub zderzenia się z kimś.

Kontuzje piłkarzy

Wśród kontuzji występujących u piłkarzy najczęściej wymienia się:

• stłuczenia mięśni,
• naderwanie i naciągnięcie mięśni,
• urazy więzadeł kolanowych – stłuczenia lub zerwania, np. kontuzja Huberta Matyni,
• zwichnięcie lub skręcenie stawu skokowego i kolanowego,
• drobne urazy żeber i klatki piersiowej