Złamanie kości śródstopia
Przyczyny złamań
Ze wszystkich kości śródstopia najczęściej łamaną kością śródstopia jest kość V, czyli budująca zewnętrzną krawędź stopy. Dotyczą jej dwa rodzaje złamań, a dokładnie tenisisty i Jones’a.
Pierwsze z nich, czyli złamanie tenisisty jest awulsyjne. Oznacza to, że duża siła powoduje oderwanie przyczepu końcowego więzadła, bądź ścięgna mięśnia wraz z kawałkiem kostnym. W przypadku śródstopia może to być mięsień strzałkowy krótki lub rozcięgno podeszwowe. Tenisista przy raptownym zatrzymaniu lub zmianie kierunku może być ofiarą właśnie takiej kontuzji.
Kolejnym uszkodzeniem kostnym V kości śródstopia jest złamanie Jones’a. Ten znany już od ponad wieku uraz dotyczy miejsca przejścia nasady w przynasadę kości, czyli w okolicy 1,5 cm od końca bliższego. Bardzo często sytuację, w której się to zdarzyło pacjenci opisują “Źle stanąłem i nagle ból”.
Trzecim najczęściej występującym złamaniem jest zmęczeniowe. Mikrourazy, które nie zdążyły się wygoić pomiędzy powtarzalnym obciążeniem stopy w końcu poskutkują tzw. złamaniem zmęczeniowym. Dochodzi do niego niezwykle często przy okresach intensywnych treningów piłki nożnej, baletu, czy tańca. Dotyczyć może nie tylko V kości śródstopia, ale również II oraz III.
Symptomy
Przy każdym typie złamania pierwszym, co pacjent poczuje będzie silny ból w bocznej krawędzi stopy. Dolegliwości pogarszają się podczas obciążania stopy np. chodu, czy nawet stania. Następnie można spodziewać się powstania dużego obrzęku w stopie oraz zaczerwienienia. To wszystko skutkuje ograniczeniem ruchomości sąsiednich stawów.
Pomocnym w diagnozowaniu nawet tych mało bolesnych złamań jest zdjęcie RTG. Specjalista jest w stanie wyczytać z niego, czy występuje złamanie, której kości i jakiej części dotyczy. Zdecydowanie przyspiesza to cały proces leczenia.
Leczenie operacyjne
Złamania kości śródstopia często mogą wymagać leczenie operacyjnego. Szczególnie mowa tutaj o złamani zmęczeniowym oraz typu Jones’a. W momencie, kiedy dochodzi do przemieszczenia odłamów kostnych należy połączyć je z powrotem, żeby umożliwić gojenie.
Przy złamaniu Jones’a popularna jest śruba wkręcana do środka kości tak, żeby objąć oba fragmenty kostne w przypadku przemieszczenia. Jeżeli kość złamała się, ale oba odłamy są na swoim miejscu wtedy umieszcza się nogę w gipsie bądź ortezie tak, aby unieruchomić i umożliwić kostnienie.
Złamania zmęczeniowe również zaopatrywane są śrubą śródkostną. W niektórych przypadkach przy zastosowaniu tylko i wyłącznie unieruchomienia nie dochodziło do gojenia nawet w ciągu 20 tygodni. Dlatego konieczne jest leczenie operacyjne.
Rehabilitacja
Przez pierwsze kilka dni musimy uważać na chorą stopę. Staramy się ją odciążyć. Dodatkowo ważne jest też, żeby stosować zimne okłady, kompresję oraz trzymać stopę na podwyższeniu. W ten sposób staramy się zmniejszyć obrzęk i zacząć prowadzić terapię.
Rozpoczynamy od minimalnie obciążających stopę ćwiczeń praktycznie równych zeru. Fizjoterapeuta, żeby zmniejszyć stan zapalny oraz dolegliwości bólowe może zastosować masaż tkanek głębokich, mobilizację stawów unikając stawów bezpośrednio sąsiadujących z miejscem urazowym. Na początku podczas rehabilitacji staramy się pracować przede wszystkim delikatnie.
W dalszych etapach poszerzamy zakres działań zwiększając zakres ruchu w stawie oraz wzmacniając mięśnie stopy. Pracujemy również nad propriocepcją stopy oraz stabilizacją aparatu więzadłowego oraz mięśni.
Na koniec terapii pacjent powinien być w stanie całkowicie obciążać stopę podczas dłuższych spacerów.
Czas leczenia
Czas terapii jest zależne od bardzo wielu czynników, ale najczęściej wynosi:
- w złamaniu zmęczeniowym – nawet do 16 tygodni
- w złamaniu Jones’a – od 6 do 8 tygodni
- w złamaniu tenisisty – do około 8 tygodni