FAI, czyli konflikt udowo-panewkowy, to schorzenie stawu biodrowego, które powoduje przedwczesny kontakt głowy kości udowej z panewką stawu podczas ruchu. W wyniku powtarzających się uderzeń między strukturami kostnymi dochodzi do uszkodzeń obrąbka stawowego i stopniowego rozwoju zmian zwyrodnieniowych. Artykuł ten skierowany jest do osób, które zmagają się z bólem biodra i chcą zrozumieć, jak fizjoterapia może pomóc w leczeniu FAI.

Konflikt udowo-panewkowy (FAI, ang. Femoroacetabular Impingement) to patologia stawu biodrowego, w której dochodzi do nieprawidłowego stykania się struktur kostnych w okolicy stawu biodrowego – głowy i szyjki kości udowej oraz panewki stawu biodrowego. Ten konflikt biomechaniczny prowadzi do uszkodzenia stawu biodrowego, co może wywoływać przewlekłe dolegliwości bólowe stawu biodrowego i ograniczać ruchomość stawów biodrowych.

FAI występuje w trzech głównych typach konfliktu udowo-panewkowego:

1. Konflikt typu Cam – deformacja występuje na głowie kości udowej, co powoduje nierównomierne dopasowanie głowy do panewki.
2. Konflikt typu Pincer – deformacja dotyczy panewki stawu biodrowego, przez co ogranicza ona swobodę ruchu głowy kości udowej.
3. Typ mieszany – połączenie deformacji Cam i Pincer.

Przyczyny oraz predyspozycje schorzenia jakim jest konflikt udowo-panewkowy to:

• Genetyczne predyspozycje – historia chorobowa konfliktu udowo-panewkowego (FAI)
• Choroby stawu biodrowego w dzieciństwie (np. Złuszczenie głowy kości udowej, Choroba Perthesa)
• Do rozwoju FAI mogą przyczynić się także powtarzalne ruchy rotacji i zgięcia w stawie biodrowym w okresie wzrostu (np. podczas gry w piłkę nożna, koszykówkę)
• Nieprawidłowe zrosty po złamaniach szyjki kości udowej
• Konflikt typu Cam występuje częściej u mężczyzn, a Pincer u kobiet.

Charakterystyczne objawy konfliktu udowo-panewkowego to:

• Ból stawu biodrowego lub okolicy stawu biodrowego, szczególnie w pachwinie, pośladku czy dolnej części pleców.
• Uczucie przeskakiwania lub trzasków w stawie biodrowym podczas ruchu.
• Ograniczona ruchomość stawów biodrowych – szczególnie podczas zgięcia, odwiedzenia i rotacji wewnętrznej.
• Czasami pojawia się także uczucie blokowania biodra podczas niektórych ruchów.

Diagnozowanie konfliktu udowo-panewkowego obejmuje wywiad lekarski, testy kliniczne oraz badania obrazowe. W badaniu fizykalnym stosuje się test przedniego konfliktu (np. FADIR – zgięcie, przywiedzenie, rotacja wewnętrzna biodra) oraz test FABER i test tylnego konfliktu, które pomagają zidentyfikować obszary bólu i ograniczenia ruchomości. Następnie wykonuje się zdjęcia RTG, a w szczególnych przypadkach – rezonans magnetyczny (MRI 3T), by ocenić stan tkanek, takich jak obrąbek stawu biodrowego i chrząstka.

W zależności od stopnia zaawansowania schorzenia, stosuje się leczenie konfliktu udowo-panewkowego zachowawcze lub operacyjne.

Leczenie zachowawcze

W przypadkach umiarkowanych i mniej zaawansowanych skuteczna może być fizjoterapia oraz:

• Edukacja pacjenta w zakresie ruchów, których należy unikać.
• Program ćwiczeń wzmacniających mięśnie wokół stawu biodrowego.
• Terapia farmakologiczna, obejmująca niesteroidowe leki przeciwzapalne, aby zmniejszyć ból i stan zapalny.

Leczenie operacyjne

Jeżeli leczenie zachowawcze nie przynosi oczekiwanych efektów przez około 3-6 miesięcy, zaleca się artroskopię stawu biodrowego. Procedura ta pozwala na korekcję deformacji i naprawę uszkodzonych tkanek, takich jak uszkodzenie obrąbka stawu. W GO ON CLINIC specjaliści oferują kompleksowe leczenie i rehabilitację we Wrocławiu pacjentów po operacji, co wspomaga powrót do pełnej sprawności.

Rehabilitacja zachowawcza w przypadku konfliktu udowo-panewkowego (FAI) skupia się na poprawie funkcji stawu biodrowego poprzez odpowiednie wzmacnianie, stabilizację i kontrolę motoryczną. Jest to kluczowy element leczenia dla pacjentów, którzy nie przeszli operacji, ale chcą zmniejszyć dolegliwości bólowe i poprawić funkcję biodra. W ramach fizjoterapii zachowawczej ważne są także elementy edukacyjne — pacjent dowiaduje się, jak odpowiednio wykonywać codzienne czynności, aby unikać przeciążeń stawu biodrowego.

Kluczowe elementy rehabilitacji zachowawczej:

• Wzmacnianie specyficzne dla stawu biodrowego – program wzmacniający koncentruje się na głębokich mięśniach rotatorów zewnętrznych, odwodzicielach oraz zginaczach biodra. Praca nad tymi mięśniami w różnych płaszczyznach ruchu pomaga w stabilizacji stawu i poprawie jego funkcjonalności.
• Stabilizacja centralna (core) – stabilizacja core jest kluczowym elementem rehabilitacji w przypadku konfliktu udowo-panewkowego. Wzmacnianie mięśni tułowia zapewnia lepszą kontrolę nad ruchami biodra, co pomaga zminimalizować nieprawidłowe przeciążenia stawu.
• Nauka kontroli motorycznej – nauka prawidłowych wzorców ruchowych pomaga pacjentom w uniknięciu niewłaściwych obciążeń, które mogłyby prowadzić do ponownych urazów. Terapia koncentruje się na poprawie propriocepcji oraz prawidłowym angażowaniu mięśni podczas aktywności, takich jak chodzenie, wstawanie czy siadanie.
• Poprawa mobilności i terapia manualna – terapia manualna i techniki mobilizacyjne są stosowane w celu zwiększenia zakresu ruchu w stawie biodrowym oraz ewentualnego zmniejszenia krótkoterminowo dolegliwości bólowych/

Skuteczną rehabilitacje możesz odbyć w GO ON CLINIC – fizjoterapia Wrocław.

Konflikt panewkowo-udowy (FAI) to schorzenie, które bez odpowiedniego leczenia może prowadzić do zwyrodnienia stawu biodrowego i pogorszenia jakości życia. Wczesne diagnozowanie konfliktu udowo-panewkowego oraz odpowiednia terapia, w tym rehabilitacja, mogą pomóc pacjentom w powrocie do pełnej aktywności i eliminacji bólu.

Nie czekaj! Jeśli masz podejrzenia konfliktu FAI, skontaktuj się z GO ON CLINIC i umów się na konsultację – nasi specjaliści zidentyfikują problem i zaproponują najlepszy plan leczenia.