Zwyrodnienia biodra
Kompleks stawu biodrowego umożliwia nam wszelako rozumianą lokomocję. Pozwala również na wykonywanie podskoków, przysiadów i wiele innych ruchów, których wszystkich nie sposób opisać.
Jednak wraz z wiekiem chrząstka stawowa, która pozwala nam na te ruchy pod wpływem przeciążeń starzeje się. Staje się chropowata, a tym samym zmniejsza się poślizg powierzchni stawowych utrudniając ruch. W ten sposób zaczynają powstawać zmiany zwyrodnieniowe stawu biodrowego. Mogą mieć podłoże pierwotne lub wtórne.
Epidemiologia
Zmiany zwyrodnieniowe stawów są skorelowane z podłożem genetycznym, ale również z wiekiem pacjenta.
Według badań 10% ludzi, którzy mają ponad 65 lat mają zmiany zwyrodnieniowe. Natomiast u osób, które dożywają 85 roku życia jest to już 25%. Dodatkowo koksartroza występuje znacznie częściej u kobiet, niż u mężczyzn.
Przyczyny i czynniki ryzyka
Przyczyny powstawania pierwotnych zmian patologicznych są idiopatyczne, a więc ich pochodzenie nie jest jasne. Składa się na to tyle czynników, że nie sposób określić, który z nich wpłynął najbardziej na zmiany degeneracyjne. Jednak ważne jest, że zmiany pierwotne dotykają zazwyczaj kilka stawów na raz.
Natomiast zmiany zwyrodnieniowe wtórne są już możliwe do określenia. Zauważono powstawanie koksartrozy wtórnej głównie w jednym stawie, który był poddany traumie, bądź występowała dysplazja stawu biodrowego (np. przy urodzeniu).
Nieprawidłowości metaboliczne w organizmie przyspieszają zmiany degeneracyjne w obu formach koksartrozy.
Głównymi czynnikami ryzyka, które będą prowokowały do zmian zwyrodnieniowych stawu biodrowego są:
- uprzednie urazy bioder – złamania / kontuzje
- choroby reumatoidalne – powodujące stan zapalny w obrębie bioder
- deformacje struktury stawu biodrowego – choroba Perthesa, rozwojowa dysplazja stawu biodrowego, wrodzona dyslokacja stawu biodrowego
- dziedziczność
- otyłość
- starszy wiek
- płeć damska
- menopauza
- choroby metaboliczne i akromegalia
- dieta uboga w witaminy D, C oraz K
Objawy
Główne symptomy, na które cierpią pacjenci ze zmianami zwyrodnieniowymi stawu biodrowego to:
- ból
- postępujący,
- gorszy przy złym ustawieniu biodra oraz chłodnej pogodzie
- najczęściej w pachwinie lub udzie, promieniuje do pośladków lub kolana
- przy zaawansowanym stadium – ciągły ból, nawet w nocy
- sztywność stawowa
- najczęściej występuje rano – rozruszanie zajmuje mniej niż godzinę
- blokowanie stawu
- zmniejszenie zakresu ruchu
- zgrzytanie stawu podczas ruszania
- pogorszenie chodu
- lokalne stany zapalne
Leczenie
W przypadku wczesnego i średnio zaawansowanego stadium degeneracji zalecane jest leczenie zachowawcze, a więc rehabilitacja. Fizjoterapeuta będzie pracował nad odciążeniem stawu, co poskutkuje zmniejszeniem dolegliwości bólowych pacjenta, niemalże natychmiastowym.
Podczas terapii pacjent będzie wykonywał również ćwiczenia rozciągające i zwiększające zakres ruchu w stawie, ponieważ zmiany zwyrodnieniowe bardzo go ograniczają. Wzmocnić należy również mięśnie odpowiadające za ruch w biodrze, a tym samym większą stabilizację mięśniową.
Jeżeli mówimy o jednostawowych zmianach zwyrodnieniowych w przypadku wtórej koksartrozy należy pamiętać o drugim stawie. Przy dysfunkcji jednej strony będzie przyjmował nadmierne obciążenie, a tym samym będzie podatny na uszkodzenia.
Leczenie operacyjne jest stosowane przy ciężkich przypadkach oraz zaawansowanym stadium koksartrozy. Jest to najczęściej endoprotezoplastyka stawu biodrowego, podczas której wymienia się panewkę oraz głowę kości udowej.