Ból łokcia – jaka jest przyczyna?

Ból łokcia może utrudniać proste czynności – od podnoszenia kubka po pracę przy komputerze. To częsta dolegliwość, która może wynikać z przeciążenia, urazu, zmian zwyrodnieniowych lub problemów z nerwami. Niezależnie od tego, czy odczuwasz go nagle, czy narasta stopniowo, warto ustalić przyczynę i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Definicja bólu łokcia
Ból stawu łokciowego to objaw wynikający z chorób ścięgien, stawów, nerwów lub innych struktur w obrębie tej okolicy. Może przybierać różne formy – od łagodnego dyskomfortu po ostry ból, który ogranicza ruchy i codzienne funkcjonowanie. W praktyce klinicznej dolegliwości te zalicza się do problemów wymagających dokładnej diagnostyki, ponieważ jednoznaczne rozpoznanie pozwala wdrożyć skuteczne leczenie.
Najczęstsze przyczyny bólu łokcia
Tendinopatie – łokieć tenisisty i łokieć golfisty
- Łokieć tenisisty (epicondylitis lateralis) – dotyczy przyczepów prostowników nadgarstka, zwykle po bocznej stronie łokcia. Objawy nasilają się przy powtarzalnych ruchach, jak praca przy komputerze, dźwiganie czy sport rakietowy. To jedna z najczęstszych przyczyn, a leczenie łokcia tenisisty często wymaga fizjoterapii i ćwiczeń ekscentrycznych.
- Łokieć golfisty (epicondylitis medialis) – obejmuje przyczepy zginaczy po wewnętrznej stronie łokcia. Objawy łokcia golfisty nasilają się przy chwytaniu, zginaniu nadgarstka i ruchach rotacyjnych przedramienia. Rozpoznanie łokcia golfisty wymaga badania klinicznego i testów prowokacyjnych, a skuteczne leczenie łokcia golfisty opiera się na terapii manualnej, ćwiczeniach oraz zmianie obciążeń.
Neuropatie uciskowe
Częstą przyczyną jest zespół rowka nerwu łokciowego, znany też jako neuropatia nerwu łokciowego. Objawia się:
- drętwieniem i mrowieniem palców IV i V,
- bólem promieniującym do przedramienia,
- w zaawansowanych przypadkach osłabieniem mięśni dłoni.
Ucisk nerwu nasila się przy długotrwałym zgięciu łokcia, np. podczas rozmów telefonicznych czy pracy biurowej.
Zapalenie stawów i zmiany zwyrodnieniowe
- Zapalenie stawu łokciowego może mieć charakter zwyrodnieniowy, pourazowy albo zapalny (np. reumatoidalne zapalenie stawów). Objawia się bólem, sztywnością i obrzękiem.
- Zmiany zwyrodnieniowe stawu łokciowego rozwijają się stopniowo. Mogą prowadzić do ograniczenia ruchu i przewlekłych dolegliwości.
Urazy łokcia
- Złamanie łokcia – dotyczy ok. 10% wszystkich urazów kończyny górnej. Może obejmować złamanie wyrostka łokciowego czy złamanie śródstawowe.
- Zwichnięcie łokcia – często wiąże się z uszkodzeniami towarzyszącymi, a nieleczone może prowadzić do przewlekłego bólu.
- Skręcenie łokcia – powoduje stan zapalny i obrzęk, a wówczas ból łokcia może być silny nawet przy niewielkich ruchach.
Inne przyczyny
- Zapalenie kaletki łokciowej – objawia się obrzękiem łokcia i bólem przy ucisku.
- Entezopatia – zmiany w przyczepach ścięgien, które mogą spowodować ból łokcia przy codziennych czynnościach.
- Nieurazowe przyczyny bólu – np. przeciążenie w pracy siedzącej, nieergonomiczne ustawienie biurka.
Objawy bólu łokcia
Charakter bólu zależy od źródła problemu:
- Tendinopatie – ból łokcia zlokalizowany w okolicy nadkłykci, nasilający się przy pracy ręką. Objawy mogą promieniować do przedramienia.
- Neuropatie – drętwienie i mrowienie palców, bolący łokieć w nocy, deformacje palców w zaawansowanych przypadkach.
- Zapalenie stawu łokciowego – sztywność, obrzęk łokcia, ograniczenie zgięcia i prostowania.
- Urazy – nagły, ostry ból, niemożność poruszania stawem, obrzęk stawu łokciowego.
Jeśli odczuwasz ból łokcia, który przybiera na sile i ogranicza codzienne funkcjonowanie, warto ustalić przyczynę bólu łokcia u specjalisty. W GO ON CLINIC – fizjoterapia Wrocław i rehabilitacja Wrocław pomogą Ci wrócić do sprawności.
Diagnostyka bólu łokcia
Dokładna diagnostyka bólu łokcia jest niezbędna, by ustalić właściwe metody leczenia. Lekarz lub fizjoterapeuta przeprowadza:
- Wywiad i badanie kliniczne – określenie, które ruchy wywołują ból łokcia, czy towarzyszą mu objawy neurologiczne.
- Testy funkcjonalne – np. test Cozena czy Maudsley’a w przypadku łokcia tenisisty, objaw Tinela w zespole rowka nerwu łokciowego.
- Badania obrazowe – RTG do oceny zmian kostnych i zwapnień, USG do oceny ścięgien i obecności zapalenia, MRI do ostatecznego potwierdzenia diagnozy.
- Badania neurofizjologiczne – w neuropatiach sprawdza się przewodnictwo nerwowe i amplitudę sygnału.
Dzięki temu można ustalić, czy problemem są urazy łokcia, zwyrodnienie stawu łokciowego, czy inne schorzenia wywołujące ból łokcia.
Leczenie bólu łokcia
Wybór terapii zależy od przyczyny. Celem jest zmniejszenie bólu, przywrócenie ruchomości i zapobieganie nawrotom.
Leczenie zachowawcze
To pierwsza metoda postępowania, szczególnie przy tendinopatiach i zapaleniu. Obejmuje:
- odpoczynek i modyfikację aktywności,
- zimne lub ciepłe okłady,
- leki przeciwzapalne (NLPZ),
- fizjoterapię,
- domowe leczenie bólu łokcia – ćwiczenia rozciągające i wzmacniające.
W przypadku przeciążeń rehabilitacja bólu łokcia przynosi poprawę u większości pacjentów w ciągu roku.
Iniekcje i inne metody
- Iniekcje steroidowe – szybka, ale krótkotrwała poprawa.
- Osocze bogatopłytkowe (PRP) – wspiera regenerację ścięgien.
- Suche igłowanie, terapia falami uderzeniowymi, jonoforeza, laseroterapia – stosowane jako uzupełnienie.
Leczenie operacyjne
Jeśli leczenie zachowawcze nie działa przez 6–12 miesięcy, rozważa się zabieg:
- w tendinopatiach – uwolnienie ścięgien metodą otwartą lub artroskopową,
- w neuropatiach – dekompresję nerwu łokciowego,
- w poważnych urazach – leczenie złamania łokcia czy zwichnięcia stawu łokciowego.
Rehabilitacja i ćwiczenia
Fizjoterapia to klucz w procesie zdrowienia. W GO ON CLINIC – fizjoterapia Wrocław i rehabilitacja Wrocław opierają się na indywidualnie dobranym programie.
Najczęściej stosuje się:
- Ćwiczenia ekscentryczne – szczególnie w tendinopatiach (łokieć tenisisty leczenie i łokieć golfisty rehabilitacja).
- Terapia manualna – mobilizacje stawu, masaż, techniki uwolnienia powięziowego.
- Mobilizacja nerwów – w neuropatiach stosuje się ćwiczenia ślizgania nerwu łokciowego.
- Ćwiczenia stabilizacyjne – poprawiają kontrolę i obciążenie stawu łokciowego.
- Stopniowy powrót do aktywności – z korektą ergonomii, np. ustawienia biurka.
Rehabilitacja bólu łokcia obejmuje też masaż, edukację i ćwiczenia do samodzielnego wykonywania w domu. To pozwala zapobiec nawrotom bólu łokcia.
FAQ – najczęstsze pytania dotyczące bólu łokcia
1. Jakie są najczęstsze przyczyny bólu łokcia?
Najczęstsze przyczyny bólu łokcia to łokieć tenisisty, łokieć golfisty, urazy mechaniczne (złamanie łokcia, skręcenie łokcia, zwichnięcie stawu łokciowego), a także zapalenie stawu łokciowego czy neuropatia nerwu łokciowego. Często to właśnie przeciążenia i powtarzalne ruchy wywołują ból łokcia spowodowany przeciążeniem mięśni i ścięgien.
2. Jak rozpoznać objawy łokcia golfisty i łokcia tenisisty?
Objawy łokcia golfisty to ból wewnętrznej części łokcia nasilający się przy chwytaniu i zginaniu nadgarstka. Objawy łokcia tenisisty dotyczą bocznej strony łokcia i pojawiają się przy prostowaniu nadgarstka. W obu przypadkach bolący łokieć utrudnia codzienne czynności, a wówczas ból łokcia powinien skłonić Cię do konsultacji.
3. Jak wygląda leczenie zachowawcze bólu łokcia?
Leczenie zachowawcze obejmuje odpoczynek, leki przeciwzapalne, stosowanie ortez i zimnych okładów, a także rehabilitację bólu łokcia. Fizjoterapia i terapia manualna to podstawowe metody, które pomagają w przypadkach bólu łokcia.
4. Kiedy zgłosić ból łokcia do specjalisty?
Powinieneś zgłosić ból łokcia, jeśli dolegliwości trwają dłużej niż kilka dni, nawracają lub ograniczają ruchy łokcia. Przypadek bólu łokcia wymagający diagnostyki to także obrzęk łokcia, ograniczenie zgięcia łokcia i nasilone objawy bolącego łokcia podczas ruchów nadgarstka.
Konkretne porady – jak radzić sobie z bólem łokcia na co dzień
- Ćwiczenia stabilizacyjne i rozciągające – regularne ćwiczenia w obrębie stawu łokciowego pomagają zmniejszyć napięcie i zapobiegać nawrotom bólu łokcia. Warto włączyć też ćwiczenia ekscentryczne i mobilizację nerwów.
- Unikaj przeciążeń – ergonomiczne ustawienie biurka i właściwa technika podczas sportu zapobiegają problemom w obrębie łokcia. Przy pracy powtarzalnej warto modyfikować obciążenia, by nie spowodować bólu łokcia.
- Skorzystaj z fizjoterapii – jeśli odczuwasz ból łokcia odczuwany stale lub objawy bolącego łokcia nasilają się mimo odpoczynku, najlepszym rozwiązaniem jest rehabilitacja bólu łokcia. Fizjoterapia Wrocław w GO ON CLINIC opiera się na ćwiczeniach i terapii manualnej, które przynoszą realne efekty.
- Profilaktyka nawrotów bólu łokcia – stosuj ćwiczenia wzmacniające mięśnie przedramienia, dbaj o prawidłową postawę i wprowadzaj techniki odciążające staw łokciowy w codziennych czynnościach. Dzięki temu nawroty bólu łokcia pojawiają się rzadziej.
Podsumowanie
Ból łokcia może mieć wiele przyczyn – od przeciążeń ścięgien, przez neuropatie nerwu łokciowego, aż po urazy czy zapalenie stawu łokciowego. Objawy bolącego łokcia nie powinny być bagatelizowane, bo przewlekłe dolegliwości mogą prowadzić do ograniczenia sprawności.
Jeśli odczuwasz ból łokcia, nie czekaj – ustal przyczynę bólu łokcia i wdroż odpowiednie metody leczenia. W GO ON CLINIC – fizjoterapia Wrocław pomożemy Ci wrócić do aktywności i pozbyć się dolegliwości.
Umów wizytę online w GO ON CLINIC i skorzystaj z profesjonalnej pomocy.
Bibliografia
- Kheiran, Amin et al. “Common tendinopathies around the elbow; what does current evidence say?.” Journal of clinical orthopaedics and trauma vol. 19 216-223. 21 May. 2021, doi:10.1016/j.jcot.2021.05.021
- Naik, Arjun Ajith et al. “Nerve entrapment around elbow.” Journal of clinical orthopaedics and trauma vol. 19 209-215. 27 May. 2021, doi:10.1016/j.jcot.2021.05.031
