Staw skroniowo-żuchwowy – dlaczego boli?

10 lutego 2025
Zdjecia-wpisy-7-1200x732.jpg

Czujesz ból przy żuciu, słyszysz trzaski w szczęce, a może masz problem z otwieraniem ust? Staw skroniowo-żuchwowy może dawać objawy, które utrudniają codzienne funkcjonowanie. Sprawdź, skąd bierze się ten problem i jak skutecznie go wyleczyć. W tym artykule poznasz przyczyny, objawy, sprawdzone metody leczenia stawu skroniowo-żuchwowego oraz rehabilitacji stawu skroniowo-żuchwowego. Dowiedz się, jak możesz pozbyć się bólu – bez leków i skomplikowanych zabiegów!

Czym jest staw skroniowo-żuchwowy i jak działa?

Staw skroniowo-żuchwowy to symetryczna struktura łącząca głowę żuchwy z powierzchnią stawową kości skroniowej. Jego funkcjonowanie opiera się na współpracy elementów kostnych, więzadłowych oraz mięśniowych. Stabilizację zapewnia torebka stawowa, która otacza i chroni staw, a ruchy umożliwiają mięśnie żucia, w tym mięsień skroniowy, odpowiedzialny za unoszenie żuchwy i kontrolę siły zgryzu.

Staw ten wykonuje złożone ruchy żuchwy, w tym:

  • ruch otwierania ust – unoszenie i opuszczanie żuchwy, kontrolowany przez głowę kości żuchwy,
  • ruchy boczne (translacyjne), niezbędne w procesie rozdrabniania pokarmu,
  • ruchy wysuwania i cofania żuchwy

Prawidłowa biomechanika stawów skroniowo-żuchwowych jest kluczowa dla funkcji żucia, mowy i oddychania. Niestety, czynniki takie jak bruksizm, wady zgryzu czy przewlekłe napięcie mogą prowadzić do ich przeciążenia, czego efektem są zaburzenia stawów skroniowo-żuchwowych.

Jeśli odczuwasz dyskomfort w obrębie szczęki, warto skonsultować się ze specjalistą. W GO ON CLINIC – fizjoterapia Wrocław oferujemy kompleksową rehabilitację stawu skroniowo-żuchwowego, pomagając pacjentom w odzyskaniu pełnej funkcji narządu żucia.

Przyczyny bólu stawu skroniowo-żuchwowego

Problemy ze stawami skroniowo-żuchwowymi mogą wynikać z różnych czynników:

  1. Przeciążenia i napięcia mięśniowe – częste zaciskanie zębów lub bruksizm (zgrzytanie) prowadzą do nadmiernego napięcia mięśni żucia, co zwiększa obciążenie stawu.
  2. Wady zgryzu – nieprawidłowy kontakt zębów może powodować nieprawidłowe ruchy żuchwy i stopniowe zużywanie stawu.
  3. Stres i napięcie emocjonalne – osoby zestresowane często nieświadomie napinają mięśnie twarzy i szczęki, co nasila problem.
  4. Urazy – nagłe uderzenie w szczękę, zbyt szerokie otwarcie ust (np. podczas ziewania lub w trakcie zabiegów stomatologicznych) mogą prowadzić do uszkodzenia tkanek w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego.
  5. Zmiany degeneracyjne – choroby takie jak zesztywniające zapalenie stawów lub reumatoidalne zapalenie stawów mogą prowadzić do uszkodzeń i bólu.

Wiele osób bagatelizuje pierwsze objawy, co prowadzi do pogorszenia stanu i trudniejszego leczenia.

Objawy zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego

Problemy ze stawami skroniowo-żuchwowymi mogą powodować ból i utrudniać codzienne funkcjonowanie. Najczęstsze objawy to:

  • Ból w okolicy ucha, promieniujący do skroni, żuchwy i szyi – często wynika z przeciążenia mięśni żucia lub stanu zapalnego w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego.
  • Trudności w szerokim otwieraniu ust – spowodowane napięciem torebki stawowej, przemieszczeniem główki żuchwy lub przeciążeniem mięśni.
  • Przeskakiwanie i trzaski – mogą świadczyć o niestabilności krążka stawowego, dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych lub zmianach degeneracyjnych.
  • Sztywność i zmęczenie mięśni żucia – często związane z bruksizmem, stresem i nadmiernym napięciem mięśni.
  • Bóle głowy – przypominające napięciowe bóle głowy, nasilające się przy dłuższym mówieniu, jedzeniu lub żuciu gumy.
  • Szumy uszne i zawroty głowy – wynikające z podrażnienia nerwu uszno-skroniowego, wpływającego na funkcję ucha wewnętrznego.

Dodatkowe objawy to ból przy jedzeniu, zmiana pozycji żuchwy oraz nieświadome zaciskanie szczęki. Symptomy mogą pojawiać się okresowo lub utrzymywać się przewlekle, zwłaszcza rano (np. w przypadku bruksizmu) lub wieczorem po długim dniu mówienia.

Jeśli odczuwasz te dolegliwości, warto skonsultować się ze specjalistą. W GO ON CLINIC – fizjoterapia Wrocław oferujemy kompleksową diagnostykę i leczenie stawu skroniowo-żuchwowego, pomagając pacjentom odzyskać komfort i prawidłową funkcję narządu żucia.

Diagnostyka – jak rozpoznać problem?

Rozpoznanie problemu ze stawami skroniowo-żuchwowymi opiera się na dokładnym wywiadzie medycznym i ocenie klinicznej. Specjalista bada:

  • napięcie mięśni żucia – nadmierne napięcie może wskazywać na bruksizm lub przewlekłe przeciążenie,
  • zakres i jakość ruchów żuchwy – ocenia się symetrię i płynność ruchów żuchwy, sprawdzając, czy występują blokady lub przeskakiwanie,
  • ewentualne asymetrie w funkcji stawu – nieprawidłowe ustawienie głowy żuchwy względem powierzchni stawowej może świadczyć o dyslokacji krążka stawowego lub zmianach degeneracyjnych.

Jeśli istnieje podejrzenie zmian strukturalnych, zleca się badania obrazowe. Tomografia stawów skroniowo-żuchwowych jest stosowana do oceny budowy kostnej, natomiast rezonans magnetyczny pozwala uwidocznić torebkę stawową, powierzchnię krążka stawowego i stan okolicznych tkanek miękkich. W niektórych przypadkach stosuje się również ultrasonografię, która umożliwia dynamiczną ocenę ruchu stawów skroniowo-żuchwowych podczas funkcji żucia.

Dzięki dokładnej diagnostyce można precyzyjnie określić przyczynę problemu i dobrać skuteczną metodę terapii stawów skroniowo-żuchwowych. Jeśli masz objawy sugerujące zaburzenia stawu, skonsultuj się ze specjalistą w GO ON CLINIC – fizjoterapia Wrocław, gdzie wykonujemy pełną ocenę funkcji narządu żucia i pomagamy w leczeniu stawu skroniowo-żuchwowego.

Jak wygląda leczenie stawu skroniowo-żuchwowego?

Leczenie stawów skroniowo-żuchwowych jest indywidualnie dopasowane do pacjenta i zależy od stopnia zaawansowania problemu. Obejmuje leczenie zachowawcze, rehabilitację stawów skroniowo-żuchwowych, metody okluzyjne oraz – w trudniejszych przypadkach – leczenie farmakologiczne i interwencje zabiegowe.

Leczenie zachowawcze

Podstawą terapii jest eliminacja czynników przeciążających staw skroniowo-żuchwowy i zmniejszenie napięcia mięśni żucia. W tym celu stosuje się:

  • Modyfikację diety – zaleca się miękką żywność, aby odciążyć stawy skroniowo-żuchwowe i ograniczyć ich nadmierne obciążenie.
  • Ograniczenie szerokiego otwierania ust – np. podczas jedzenia, ziewania czy zabiegów stomatologicznych, aby uniknąć uszkodzeń torebki stawowej.
  • Unikanie parafunkcji – np. żucia gumy, zaciskania zębów czy podpierania brody ręką, co może prowadzić do przeciążeń i powodować ból stawu skroniowo-żuchwowego.
  • Fizjoterapia – redukuje napięcie mięśni skroniowych i poprawia kontrolę ruchu głowy żuchwy.

Fizjoterapia i rehabilitacja stawów skroniowo-żuchwowych

Rehabilitacja stawu skroniowo-żuchwowego w GO ON CLINIC – fizjoterapia Wrocław obejmuje metody skutecznie poprawiające biomechanikę stawu i eliminujące dolegliwości bólowe:

  • Terapia manualna – mobilizacje stawu skroniowo-żuchwowego, czy techniki zmniejszające napięcie mięśni żucia.
  • Terapia punktów spustowych – niwelowanie napięć mięśniowych w okolicy stawów skroniowo-żuchwowych, co jest szczególnie istotne w przypadku bruksizmu i przewlekłego napięcia.
  • Ćwiczenia posturalne – poprawiają biomechanikę stawów skroniowo-żuchwowych, zmniejszając negatywny wpływ postawy ciała na funkcję stawu.
  • Instruktaż ćwiczeń domowych – pacjenci uczą się technik automasażu oraz ćwiczeń na staw skroniowo-żuchwowy, które poprawiają funkcję żuchwy.

Leczenie okluzyjne

Jeśli problem wynika z zaburzeń zgryzu, stosuje się stawy skroniowo-żuchwowe leczenie okluzyjne:

  • Szyna okluzyjna – redukuje napięcie i przeciążenia stawu, poprawiając funkcję stawów skroniowo-żuchwowych.
  • Szyna relaksacyjna – stosowana u pacjentów z bruksizmem, zapobiega nadmiernemu zaciskaniu i ścieraniu zębów.
  • Korekta okluzji – może obejmować rekonstrukcję uzębienia, leczenie ortodontyczne lub korekcję stawu żuchwowego pierwotnego, aby zapewnić prawidłową pozycję główki żuchwy względem powierzchni stawowej kości skroniowej.

Leczenie farmakologiczne i zabiegi w trudnych przypadkach

Gdy stawy skroniowo-żuchwowe zaburzenia są zaawansowane, a inne metody nie przynoszą poprawy, stosuje się:

  • Farmakoterapię – niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) zmniejszają stan zapalny w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego, a miorelaksanty rozluźniają mięśnie żucia.
  • Iniekcje dostawowe – np. podanie kwasu hialuronowego do torebki stawu żuchwowego, co poprawia ślizg i redukuje tarcie w stawach skroniowo-żuchwowych.
  • Artrocentezę – płukanie stawu, które usuwa zalegające mediatory zapalne i poprawia mobilność głowy żuchwy.
  • Leczenie chirurgiczne – stosowane w przypadku ciężkich zmian degeneracyjnych, ankylozy lub nieodwracalnych uszkodzeń stawu łączącego żuchwę.

Podsumowanie

Problemy ze stawami skroniowo-żuchwowymi mogą powodować ból, ograniczenie ruchomości i inne dolegliwości, takie jak szumy uszne czy bóle głowy. Przyczyną często jest bruksizm, napięcie mięśni żucia, wady zgryzu lub przewlekły stres. Diagnostyka opiera się na badaniu klinicznym oraz obrazowaniu, takim jak tomografia stawów skroniowo-żuchwowych.

Leczenie stawu skroniowo-żuchwowego obejmuje rehabilitację stawu skroniowo-żuchwowego – terapię manualną, czy ćwiczenia, a także metody okluzyjne, np. szynę okluzyjną lub szynę relaksacyjną. W trudniejszych przypadkach stosuje się farmakoterapię lub iniekcje.

Jeśli masz objawy sugerujące dysfunkcję stawów skroniowo-żuchwowych, nie czekaj, aż problem się nasili. W GO ON CLINIC – fizjoterapia Wrocław oferujemy kompleksową terapię stawów skroniowo-żuchwowych, która pozwala skutecznie pozbyć się bólu i odzyskać komfort na co dzień. Umów się na wizytę i zadbaj o swoje zdrowie!

Bibliografia

  • Gauer, Robert L, and Michael J Semidey. “Diagnosis and treatment of temporomandibular disorders.” American family physician vol. 91,6 (2015): 378-86.
  • Byra, Joanna et al. “Physiotherapy in hypomobility of temporomandibular joints.” Folia medica Cracoviensia vol. 60,2 (2020): 123-134.


Kontakt


Oddział Strzegomska

Strzegomska 138/6
54-430 Wrocław


Oddział Nowowiejska

Nowowiejska 5
50-323 Wrocław


Telefon

530 30 50 40


E-mail

kontakt@goonclinic.pl



Skontaktuj się


Adres

ul. Strzegomska 138/6 (IV piętro)
54-430 Wrocław


Adres

Nowowiejska 5
50-314 Wrocław


Telefon

530 30 50 40


E-mail

kontakt@goonclinic.pl



Bądź na bieżąco


Facebook

facebook.com/wroclawgoonclinic