Czy odczuwasz ból w dolnej części pleców, który nasila się podczas chodzenia? A może niepokoi Cię drętwienie i mrowienie kończyn? To mogą być objawy stenozy kanału kręgowego – schorzenia, które dotyka coraz więcej osób po 50. roku życia. Kanał kręgowy to przestrzeń w obrębie kręgosłupa, która ma wpływ na biegnące tam struktury.

Zanim zagłębimy się w szczegóły dotyczące stenozy, warto zrozumieć budowę i funkcje kanału kręgowego. Szyjny kanał kręgowy oraz pozostałe odcinki tworzą tunel biegnący przez całą długość kręgosłupa, w którym znajdują się najważniejsze struktury układu nerwowego.

Budowa kanału kręgowego

Kanał rdzeniowy zawiera następujące elementy kanału kręgowego:

• Rdzeń kręgowy – główna „autostrada informacyjna” naszego układu nerwowego
• Korzenie nerwowe wychodzące na poszczególnych poziomach
• Opony rdzeniowe
• Naczynia krwionośne

Światło kanału kręgowego w warunkach prawidłowych jest na tyle szerokie, by wszystkie te struktury miały odpowiednią ilość miejsca. Jednak różne czynniki mogą prowadzić do zwężenia światła kanału.

Stenoza szyjna

Stenoza kręgosłupa szyjnego występuje w górnym odcinku kręgosłupa. Odcinek szyjny kręgosłupa jest szczególnie narażony na zmiany zwyrodnieniowe ze względu na dużą ruchomość i obciążenie. Kanał szyjny kręgosłupa może ulec zwężeniu, powodując ucisk na rdzeń i nerwy.

Stenoza centralna i stenoza boczna

• Zwężenie światła kanału kręgowego, czyli stenoza centralna dotyczy głównego kanału kręgowego
• Stenoza boczna obejmuje obszary, gdzie nerwy opuszczają kanał

Stenoza lędźwiowa i stenoza piersiowa

Stenoza kręgosłupa lędźwiowego jest najczęstszą formą tego schorzenia. Kręgosłup lędźwiowy przenosi największe obciążenia, co sprawia, że jest podatny na zmiany zwyrodnieniowe. Odcinek lędźwiowy kręgosłupa może być dotknięty zwężeniem odcinka lędźwiowego, co często prowadzi do rwy kulszowej.

Stenoza piersiowa występuje rzadziej, ale może być równie uciążliwa dla pacjenta.

Przyczyny stenozy kanału

Zwężenie kręgosłupa może być spowodowane różnymi czynnikami:

1. Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa

• Zmiany zwyrodnieniowe stawów
• Degeneracja krążków międzykręgowych
• Zwyrodnienie kręgosłupa

2. Urazy i wypadki

• Uraz rdzenia kręgowego
• Urazy kręgosłupa

3. Zmiany strukturalne

• Przepuklina dysku
• Przerost więzadeł
• Przyczyna zwężenia może być też wrodzona

Charakterystyczne objawy zwężenia kanału kręgowego 

Objawy zwężenia kanału kręgowego kręgosłupa mogą różnić się w zależności od lokalizacji i stopnia zaawansowania schorzenia. Objawy stenozy lędźwiowej obejmują:

1. Bóle pleców

• Ból nasilający się podczas chodzenia
• Uczucie ciężkości nóg
• Ból zmniejszający się w pozycji siedzącej

2. Zaburzenia czucia

• Drętwienie kończyn
• Mrowienie
• Uczucie zimna lub gorąca

Ucisk struktur nerwowych

Gdy występuje ucisk rdzenia kręgowego, pacjenci mogą doświadczać:

• Problemów z równowagą
• Osłabienia mięśni
• Trudności w poruszaniu się

Struktury rdzenia kręgowego pod wpływem ucisku mogą generować różnorodne objawy neurologiczne. Zmiany w obrębie rdzenia kręgowego wymaga szczególnej uwagi i szybkiej interwencji medycznej.

Rozpoznanie stenozy kanału

Prawidłowa diagnostyka stenozy kanału kręgowego wymaga kompleksowego podejścia i zwykle przebiega w kilku etapach.

Pierwszym krokiem jest szczegółowy wywiad medyczny, podczas którego specjalista zbiera informacje o charakterze dolegliwości, czasie ich trwania oraz czynnikach wpływających na nasilenie objawów. Szczególną uwagę zwraca się na typowe objawy stenozy kręgosłupa, takie jak drętwienie, mrowienie oraz ból nasilający się podczas chodzenia. Ważne są również informacje o przebytych urazach kręgosłupa i historii choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa.

W trakcie badania fizykalnego specjalista ocenia zakres ruchomości kręgosłupa, sprawdza siłę mięśniową oraz poszukuje objawów neurologicznych. Kluczowa jest ocena, czy występuje ucisk struktur nerwowych oraz w jaki sposób wpływa on na funkcjonowanie korzeni nerwowych. Taką diagnostykę wykonują nasi fizjoterapeuci w GO ON CLINIC – fizjoterapia Wrocław.

Niezbędnym elementem diagnostyki jest wykonanie badań obrazowych. Rezonans magnetyczny pozostaje złotym standardem, pozwalającym dokładnie ocenić stan rdzenia kręgowego, krążków międzykręgowych oraz przestrzeń kanału kręgowego. Tomografia komputerowa i zdjęcia RTG uzupełniają diagnostykę, pokazując stan struktur kostnych i zmiany zwyrodnieniowe.

Stenozę kanału kręgowego leczy się dwoma głównymi metodami — zachowawczą (nieoperacyjną) i operacyjną. Wybór metody zależy od stopnia zaawansowania choroby, nasilenia objawów i ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Leczenie zachowawcze

Leczenie zachowawcze stosuje się w przypadkach łagodnych i umiarkowanych, gdzie objawy nie są jeszcze bardzo uciążliwe. Koncentruje się ono na łagodzeniu bólu i poprawie funkcjonowania pacjenta bez interwencji chirurgicznej. Obejmuje ono następujące elementy:

• Farmakoterapia — stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne w celu zredukowania dolegliwości bólowych i stanu zapalnego, który może nasilać objawy stenozy. W niektórych przypadkach, gdy występuje wzmożone napięcie mięśniowe, lekarz może rozważyć zastosowanie leków zwiotczających mięśnie. Należy pamiętać, że stosowanie leków powinno być zawsze konsultowane z lekarzem.
• Fizjoterapia:
  • Ćwiczenia wzmacniające — wzmacniają mięśnie brzucha, pleców i miednicy, co stabilizuje kręgosłup i odciąża struktury nerwowe. Ważne jest, aby ćwiczenia były dobrane indywidualnie przez fizjoterapeutę.
  • Ćwiczenia rozciągające.
  • Aktywność fizyczna o niskim obciążeniu — chodzenie, pływanie czy jazda na rowerze stacjonarnym poprawiają ogólną kondycję i krążenie.
  • Edukacja pacjenta — obejmuje naukę prawidłowej postawy, ergonomii pracy i unikanie czynności, które mogą nasilać dolegliwości.

W GO ON CLINIC mamy rozwiązanie dla twojego bólu pleców – kompleksową rehabilitację we Wrocławiu, podczas której działając ćwiczeniami oraz terapią manualną postaramy się zniwelować twoje dolegliwości bólowe.

Leczenie operacyjne

Leczenie operacyjne rozważa się w przypadkach, gdy leczenie zachowawcze nie przynosi oczekiwanych rezultatów, a objawy stenozy znacząco wpływają na jakość życia pacjenta. Celem operacji jest odbarczenie struktur nerwowych poprzez usunięcie elementów uciskających kanał kręgowy. Mogą zostać wykonane następujące zabiegi:

1. Laminektomia

• Usunięcie fragmentu łuku kręgowego
• Poszerzenie kanału kręgowego
• Zmniejszenie ucisku na struktury nerwowe

2. Foraminotomia

• Poszerzenie otworów międzykręgowych
• Dekompresja korzeni nerwowych

3. Discektomia

• Usunięcie fragmentu krążka międzykręgowego
• Zmniejszenie ucisku na nerwy

Program rehabilitacyjny

Po operacji kręgosłupa lędźwiowego kluczowa jest odpowiednia rehabilitacja:

1. Wczesna mobilizacja
2. Stopniowe zwiększanie aktywności
3. Ćwiczenia wzmacniające
4. Nauka prawidłowych wzorców ruchowych

Profilaktyka i zapobieganie nawrotom

Aby zapobiec pogłębianiu się zwężenia kręgosłupa, należy:

1. Utrzymywać prawidłową postawę
2. Regularnie ćwiczyć
3. Unikać przeciążeń
4. Stosować zasady ergonomii

Stenoza kanału kręgowego to poważne schorzenie wymagające kompleksowego podejścia. W GO ON CLINIC we Wocławiu oferujemy pełen zakres diagnostyki i leczenia, od fizjoterapii po konsultacje lekarskie. Nasi eksperci pomogą dobrać najlepszą metodę terapii, uwzględniając indywidualne potrzeby każdego pacjenta.

Nie ignoruj objawów! Jeśli zauważyłeś u siebie którykolwiek z opisanych symptomów, nie zwlekaj z konsultacją. Stenoza kanału kręgowego może prowadzić do poważnych powikłań, ale odpowiednio wcześnie rozpoczęte leczenie daje bardzo dobre rezultaty.