Ból pachwiny – dlaczego boli pachwina?
Ból pachwiny może być uciążliwy i ograniczać codzienne aktywności. Często zdarza się, że jest to złożony problem wymagający dokładniej diagnostyki. Dowiedz się, jak zidentyfikować objawy, skutecznie leczyć i zapobiegać problemom w okolicy pachwiny.
Jaka jest definicja bólu w pachwinie?
Ból w pachwinie to kompleksowy problem kliniczny, który może wynikać z różnorodnych przyczyn, zarówno urazowych, jak i nieurazowych. Wyróżniamy dwa główne rodzaje bólu pachwiny: ostry ból w okolicy pachwiny i przewlekły ból w pachwinie.
Stan ostry
W stanie ostrym intensywny ból pachwiny najczęściej związany jest z uszkodzeniami mięśniowo-ścięgnistymi, takimi jak:
- Naciągnięcia, naderwania lub zerwania mięśni
- Zapalenie ścięgien mięśni (tendinopatia)
- Stłuczenie mięśni
Typowe dla tego stanu jest nagły, ostry ból w pachwinie, zazwyczaj wywołane gwałtownymi ruchami, charakterystycznymi dla dynamicznych dyscyplin sportowych, takich jak: piłka nożna, hokej czy koszykówka.
Stan przewlekły
Natomiast ból w pachwinie po prawej stronie, jak i ból w pachwinie po lewej stronie w stanie przewlekłym może pojawić się w wyniku schorzeń niezwiązanych bezpośrednio z urazem tkanek miękkich. W tej kategorii bólu często możemy zaobserwować:
- Ból spoczynkowy (również w trakcie snu), który należy różnicować z nowotworem
- Ból pachwiny promieniuje do okolic pleców, uda, biodra czy krocza
- Ból przy kichaniu
- Schorzenia układu moczowego
- Schorzenia układu pokarmowego
Różnicowanie bólu pachwiny jest kluczowe dla skutecznego leczenia, dlatego istotne jest dokładne zbadanie pacjenta i przeprowadzenie odpowiednich badań diagnostycznych, takich jak testy ortopedyczne, ultrasonografia czy rezonans magnetyczny. Poprawna diagnoza pozwala na skuteczne zastosowanie odpowiednich metod terapeutycznych i rehabilitacyjnych, minimalizując dolegliwości bólowe oraz przywracając pełną sprawność pacjenta.
Epidemiologia – kiedy najczęściej występuje ból w pachwinie?
Ból pachwiny stanowi istotny problem zarówno wśród populacji ogólnej, jak i wśród osób aktywnych fizycznie, szczególnie sportowców. Choć może dotyczyć zarówno mężczyzn, jak i kobiet, to ból w pachwinie u mężczyzn występuje częściej, zwłaszcza w kontekście urazów sportowych. U kobiet dolegliwość ta często jest manifestowana jako ból pachwin w ciąży, zazwyczaj występuje wtedy ból obu pachwin.
Według danych epidemiologicznych, ból pachwiny jest częstym zjawiskiem w populacji młodych osób aktywnych fizycznie. Szczególnie wysokie ryzyko wystąpienia kłucia w pachwinie obserwuje się u osób uprawiających sporty wymagające gwałtownych ruchów, takich jak piłka nożna, rugby, hokej czy lekkoatletyka. Sportowcy często narażeni są na nagłe zmiany kierunku ruchu oraz intensywne obciążenia grupy przywodzicieli uda.
Ponadto, ból w pachwinie może pojawić się także wśród osób nieaktywnych fizycznie, zwłaszcza w związku z niedostatecznym dociążeniem mięśni i stawów. Taki brak aktywności często wiąże się z przykurczami zgięciowymi i przywiedzeniowymi w stawie biodrowym, co predysponuje do bólu w pachwinie. Często powodowane jest to siedzącym trybem życia i nieprawidłową ergonomią pracy.
Najczęstsze objawy bólu w pachwinie
Ból pachwiny może manifestować się różnorodnie, w zależności od przyczyny oraz stopnia zaawansowania schorzenia. Typowe objawy obejmują:
- Ból o charakterze ostrego, przeszywającego, który może nasilać się podczas wykonywania aktywności fizycznej lub naglej zmiany pozycji ciała
- Ból w pachwinie przy chodzeniu
- Ból w pachwinie promieniujący do pośladka
- Ból w pachwinie, który objawia się przy kichaniu
- Ból obu pachwin u kobiet w ciąży
- Ból pachwiny promieniujący na nogę – dystrybuowanie bólu w inne miejsce
Z drugiej strony przewlekły ból pachwiny często objawia się tępym bólem, który nasila się podczas aktywności fizycznej. Taka sytuacja może często prowadzić do ograniczenia ruchomości stawów biodrowych, ponieważ pacjenci przez odczuwany ból boją się poruszać kończyną i dochodzi do zjawiska kinesiofobii. Pacjenci przewlekły ból pachwiny często opisują również jako uczucie sztywności lub napięcia w okolicy pachwiny, które utrzymuje się przez dłuższy czas, nawet po odpoczynku.
Objawy bólu pachwiny mogą być różnorodne i zależeć od wielu czynników, w tym od tego jakie są możliwe przyczyny, stanu zdrowia pacjenta oraz od odpowiedzi na stosowane metody leczenia. W przypadku ostrego urazu, ból może pojawić się nagle i być intensywny, ale zazwyczaj ustępuje po odpowiednim odpoczynku i terapii przeciwbólowej. W przypadku schorzeń przewlekłych, przebieg może być bardziej uporczywy, z okresami nasilenia i złagodzenia objawów.
Diagnostyka i różnicowanie bólu w pachwinie
Poprawne zdiagnozowanie i zróżnicowanie przyczyny bólu pachwiny jest kluczowym elementem w procesie doboru metody leczenia. Postawienie prawidłowego rozpoznania przez specjalistę – ortopedę lub fizjoterapeutę diametralnie rzutuje na dalszy proces terapeutyczny. Diagnostyka bólu pachwiny jest ważna, ponieważ problem w pachwinie może być prosty – na przykład naciągnięcie pachwiny (najczęściej ból przywodzicieli), ale zdarzają się przypadki kiedy jest to schodzenie bardziej internistyczne (wieloczynnikowe), wtedy do metody leczenia należy podejść bardziej kompleksowo. Najczęściej wybierane sposoby diagnozy przyczyny bólu pachwiny to:
- MRI – obrazowanie rezonansem magnetycznym może wizualizować i dokładnie obrazować uszkodzone struktury
- USG – badanie bardziej powierzchowne w stosunku do MRi, jednak często doraźnie, szybko i tanio pozwala rozpoznać źródło bólu w pachwinie
- Testy kliniczne i funkcjonalne – diagnozowanie bólu poprzez testy jest najczęściej stosowane przez fizjoterapeutów. Różnicowanie za pomocą testów wymaga wprawy osoby badającej, ale pozwala na poznanie przyczyny dolegliwości – jaką jest często intensywny ból pachwiny pacjenta.
Test diagnostyczny (pachwina sportowca) – Protokół Doha 2016
Test ten stosuje się w celu oceny pachwiny sportowca. Jednym z jego elementów jest ocena mięśniowa, w której sprawdzamy: przywodziciele uda, mięsień biodrowo-lędźwiowy, kanał pachwinowy i przyczepy mięśniowe kości łonowej. Wykonywane są testy oporowe, stretching oraz palpacja danej grupy mięśniowej/struktury. Wynik jest pozytywny jeżeli pacjent odczuwa te same dolegliwości bólowe, jakie odczuwa podczas aktywności sportowej.
- Ocenia grupy przywodzicieli – wykonujemy izometryczne przywiedzenie w stawach biodrowych oraz palpację przywodzicieli uda.
- Ocena mięśnia biodrowo-lędźwiowego – Napięcie izometryczne podczas zgięcia stawu biodrowego przeciwko oporowi fizjoterapeuty w celu różnicowania bólu pachwiny oraz stretching tego mięśnia przez np. test Thomasa.
- Ocena dolegliwości kanału pachwinowego – Badanie tkliwości uciskowej w kanale pachwinowym (sprawdzamy czy jest przepuklina pachwinowa), następnie wykonujemy zgięcie tułowia przeciwko oporowi fizjoterapeuty oraz wykonujemy manewr Valsalvy.
- Ocena dolegliwości kości łonowej – Badanie tkliwości przyczepów mięśniowych w okolicy spojenia łonowego.
Jakie obecnie stosujemy metody leczenia bólu w pachwinie?
Leczenie bólu pachwiny wymaga kompleksowego podejścia, uwzględniającego przyczynę, stopień nasilenia objawów oraz indywidualne potrzeby pacjenta.
- Rehabilitacja: Programy rehabilitacyjne, prowadzone pod nadzorem specjalistów, mogą być skuteczną metodą w leczeniu bólu pachwiny. Rehabilitacja często obejmuje różnorodne techniki terapeutyczne, ćwiczenia wzmacniające, stretching oraz korekcję biomechaniczną, które mają na celu przywrócenie pełnej funkcji stawów biodrowych i zmniejszenie ryzyka nawrotów bólu.
- Farmakoterapia: W niektórych przypadkach, zwłaszcza w przypadku bólu ostrych lub zapalnych, może być konieczne zastosowanie leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych lub miorelaksantów w celu złagodzenia dyskomfortu i redukcji stanu zapalnego. Leki te mogą być stosowane zarówno w postaci doustnej, jak i w postaci maści lub zastrzyków.
- Interwencje Inwazyjne: W przypadku opornego bólu pachwiny, który nie odpowiada na terapię zachowawczą, mogą być rozważane interwencje inwazyjne, takie jak blokady nerwów, iniekcje sterydowe, czy nawet procedury chirurgiczne. Decyzja o zastosowaniu takich metod zależy od indywidualnego przypadku pacjenta oraz oceny korzyści i ryzyka związanych z każdym zabiegiem.
Dobór metody leczenia bólu pachwiny wymaga zindywidualizowanego podejścia, uwzględniającego wszystkie czynniki wpływające na stan zdrowia pacjenta oraz stosującego kompleksowy plan leczenia, który obejmuje różnorodne metody terapeutyczne. W przypadku bólu pachwiny, skonsultuj się z doświadczonym fizjoterapeutą lub specjalistą ortopedą, aby ustalić najlepszy plan leczenia dostosowany do Twoich potrzeb.
Fizjoterapia jako metoda leczenia bólu w pachwinie
Skuteczna rehabilitacja może znacząco zmniejszyć ból i poprawić funkcjonowanie kończyny dotkniętej bólem pachwiny. Wśród różnych metod terapeutycznych najczęściej stosowanymi są:
- Ćwiczenia Terapeutyczne – specjalistyczne ćwiczenia terapeutyczne, skonstruowane indywidualnie dla pacjenta. Ćwiczenia te często skupiają się na wzmacnianiu mięśni brzucha, miednicy oraz dolnej części pleców, co przyczynia się do zmniejszenia obciążenia stawów biodrowych i łagodzenia bólu. Celowane ćwiczenia dobrane pod zdiagnozowanego wcześniej pacjenta powinny skutecznie zwalczać dolegliwości bólowe i poprawiać stan funkcjonalny pacjenta. W GO ON CLINIC nasi specjaliści dobiorą dla ciebie ćwiczenia tak, abyś raz na zawsze pozbył się bólu.
- Terapia Manualna: Specjalistyczne techniki terapeutyczne, takie jak masaż tkanek miękkich lub mobilizacje stawów mogą przynieść ulgę w przypadku bólu pachwiny. Terapia manualna może być skutecznym narzędziem w redukcji napięcia mięśniowego, wyciszeniu stany zapalnego,poprawie ruchomości stawów oraz zmniejszeniu dyskomfortu.
Profilaktyka dysfunkcji pachwiny (ból przywodzicieli, przepuklina pachwinowa, naciągnięcie pachwiny)
Skuteczna profilaktyka bólu pachwiny obejmuje szereg działań mających na celu zmniejszenie ryzyka wystąpienia urazów i przewlekłych dolegliwości w tej okolicy. Kluczową rolę w profilaktyce odgrywają:
- Prawidłowa rozgrzewka i rozciąganie: Regularne wykonywanie kompleksowej rozgrzewki przed aktywnością fizyczną oraz rozciąganie mięśni zaangażowanych w ruch, zwłaszcza mięśni przywodzicieli uda, mięśni brzucha oraz mięśni biodrowo-lędźwiowych, może zmniejszyć ryzyko urazów oraz mikrourazów prowadzących do bólu pachwiny.
- Wzmacnianie mięśni: Systematyczne wykonywanie ćwiczeń wzmacniających mięśnie stabilizujące staw biodrowy może poprawić stabilność stawu biodrowego i zmniejszyć obciążenie w okolicy pachwiny, co przyczynia się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia bólu.
- Regularne kontrole diagnostyczne: Regularne badania kontrolne u specjalisty mogą pomóc w wczesnym wykrywaniu ewentualnych problemów ortopedycznych związanych z układem ruchu, co umożliwia wdrożenie odpowiednich działań profilaktycznych.
Podsumowanie
Ból pachwiny to schorzenie, które może znacząco utrudniać codzienne funkcjonowanie oraz aktywność fizyczną. Jednakże odpowiednie leczenie i profilaktyka mogą przyczynić się do poprawy stanu pacjenta i zmniejszenia dolegliwości bólowych. W przypadku wystąpienia bólu pachwiny zaleca się konsultację z lekarzem specjalistą oraz skorzystanie z profesjonalnej pomocy fizjoterapeuty.
Bibliografia
- Rudavsky, Aliza, and Jill Cook. “Physiotherapy management of patellar tendinopathy (jumper’s knee).” Journal of physiotherapy vol. 60,3 (2014): 122-9. doi:10.1016/j.jphys.2014.06.022
- Kaux, Jean-François et al. “Description of a standardized rehabilitation program based on sub-maximal eccentric following a platelet-rich plasma infiltration for jumper’s knee.” Muscles, ligaments and tendons journal vol. 4,1 85-9. 8 May. 2014
- Dariusz Ciborowski „Testy kliniczne w fizjoterapii, badanie narządu ruchy, praktyczny przewodnik po metodach badania układu mięśniowo-szkieletowego”.